Hormoontherapie (HT)
Werkt een leefstijlverbetering onvoldoende? Hormoontherapie is dan een effectief middel tegen overgangsklachten. Als je leven en je werk serieus lijdt onder overgangsklachten, zou je met je arts kunnen overleggen of hormoontherapie (HT) iets voor je kan betekenen. HT vult het tekort aan vrouwelijke hormonen aan dat ontstaat doordat de eierstokken gaandeweg deze hormonen niet meer aanmaken. HT bevat dezelfde hormonen als de anticonceptiepil, maar dan in een veel lagere dosering.
Hormoontherapie kan veel voordelen bieden. Het bestrijd onder andere opvliegers, nachtzweten en vaginale droogheid. Het heeft een gunstige invloed op de botdichtheid, je cholesterolgehalte en verlaagt de kans op diabetes. Ook op het mentale vlak kan het voordelen opleveren. Psychische klachten, zoals angst, depressiviteit en stemmingswisselingen verbeteren.
Is HT wel veilig?
Er is in de afgelopen jaren veel onderzoek gedaan naar de risico’s van HT. De huidige preparaten zijn veel verfijnder dan de preparaten uit het verleden, ook is de dosis hormonen flink naar beneden bijgesteld. Er is (nog steeds) veel wantrouwen jegens HT. Het werd in 2002 afgeraden naar aanleiding van publicaties van een internationaal wetenschappelijk onderzoek.
Het onderzoek werd in 2002 voortijdig afgebroken omdat in deze groep meer vrouwen dan normaal borstkanker en/of hartproblemen kregen. De gemiddelde leeftijd van deze vrouwen was echter al 63, sommige vrouwen rookten, andere hadden al hart- en vaatziekten en de vrouwen kregen allemaal dezelfde hoge dosis. Dat onderzoek heeft enorm veel negatieve publiciteit opgeleverd die tot vandaag nog nagalmt, ook in Nederland. Door de huidige verfijndere preparaten, is tegenwoordig het risico op borstkanker in de eerste vijf jaar van gebruik nagenoeg nihil bij vrouwen die geen familiaire aanleg voor borstkanker hebben. De meeste preparaten bevatten oestrogeen én progestageen (een synthetisch progesteron). Vrouwen die geen baarmoeder meer hebben of een nog voldoende werkend spiraal dragen kunnen bij klachten volstaan met een monotherapie van alleen oestrogeen. Voor jongere, gezondere vrouwen is HT de meest effectieve manier om overgangsklachten te verminderen en zo de kwaliteit van leven te verbeteren.
Internationale richtlijnen
Ondanks dat veel Nederlandse artsen en vrouwen huiverig staan tegenover HT, laat de International Menopause Society (IMS) veel positiever geluid horen. De conclusies en aanbevelingen van de IMS luiden:
- HT geeft géén verhoogde kans op borstkanker tijdens de eerste vijf jaar dat de therapie wordt gebruikt. Dat is inmiddels wetenschappelijk (evidence based) bewezen. Gebruik je langer dan die vijf jaar een gecombineerde HT (oestrogeen plus progestageen), dan gaat het risico elk jaar met ongeveer 0,1 procent omhoog. Dat risico loop je ook als je alcohol drinkt, nooit borstvoeding hebt gegeven, weinig beweegt, overgewicht hebt of je eerste kind hebt gekregen na je 30ste.
- Door oestrogeen gaat het baarmoederslijmvlies groeien, om dat tegen te gaan is progesteron nodig. Veel hormoonpreparaten bevatten een synthetische vorm van progesteron. Deze beschermt tegen baarmoederkanker.
- De kans op een hartaanval neemt niet toe bij vrouwen tussen 50 en 60 jaar, mits ze met HT beginnen binnen tien jaar na de menopauze.
- De kans op hart- en vaatziekten neemt af wanneer vrouwen een oestrogeenpreparaat gebruiken. Dit betekent niet dat HT wordt voorgeschreven alléén om hart- en vaatziekten te voorkomen.
- De kans op trombose neemt bij HT iets toe: van 0,1 procent (één op de duizend vrouwen) naar 0,2 procent (twee op de duizend vrouwen). Dat extra risico is minimaal en lager dan bij pilgebruik (vier op de duizend vrouwen). Het risico is wel groter als rookt.
- Langer dan vijf jaar HT gebruiken? Onderzoek wijst uit dat de voordelen groter zijn dan de nadelen, mits het een geschikt preparaat is.
- Vrouwen die voor hun 40ste in de overgang komen wordt geadviseerd HT ten minste tot hun 51ste te gebruiken, de gemiddelde leeftijd waarop vrouwen voor het laatst ongesteld zijn. Zo wordt voorkomen dat zij vroegtijdig osteoporose en/of hart- en vaatproblemen krijgen en daardoor een kortere levensverwachting hebben dan andere vrouwen.
Wanneer is HT niet geschikt?
- Als je hormoongevoelige borstkanker hebt gehad, moet je dit altijd overleggen met je behandelaar.
- Je trombose hebt of hebt gehad. Als je een antistollingsmiddel gebruikt, kan je internist mogelijk wel HT toestaan.
- Je een leverziekte hebt waardoor hormonen niet afgebroken kunnen worden. Ook dan moet je dit altijd overleggen met je behandelaar.
- Je last hebt van ernstige vleesbomen of endometriose, alleen een progestageen preparaat eventueel een spiraal ter aanvulling.
- Bij een vorm van epilepsie, altijd in overleg met je behandelaar.
- Bij migraine met aura, of als je aanleg hebt voor longembolie.
- Je al langer dan tien jaar in de postmenopauze bent.
Als organisatie kan je werknemers voorlichting en begeleiding bieden!
Vanuit MyDailyLifestyle bieden we verschillende mogelijkheden op het gebied van voorlichting en begeleiding. Bijvoorbeeld de workshop ‘Werk en de overgang’ gericht op leidinggevende en collega’s en ‘Werk en de overgang’ voor medewerkers in de overgang. Beide workshops zijn onder begeleiding van een overgangsconsulent. Mocht jouw medewerkers klachten ervaren, dan kunnen zij het persoonlijke coaching leefstijlprogramma ‘van klacht naar kracht’ volgen om de klachten te verminderen.
Wil je meer voor je medewerkers doen? Lees hier meer: mydailylifestyle.com
